सुशांत पोवार (विशेष वृत्त) - महाराष्ट्राच्या राजकारणात सध्या एक भूकंपसारख्या राजकीय घडामोडींचा सामना रंगत आहे, ज्याचा केंद्रबिंदू ठरले आहेत दोन प्रमुख नेते एकनाथ शिंदे आणि अजित पवार. या दोघांच्या पक्षांतील तणावानंतर तयार झालेला अनिश्चित भविष्य आणि आगामी सुप्रीम कोर्टाच्या निकालाबाबत चर्चा राज्यात जोरदार रंगली आहे. त्यामुळे त्यांच्या राजकीय भविष्याचा निर्धार या न्यायालयीन निकालावर अवलंबून राहणार आहे.
महाराष्ट्रात गेल्या काही महिन्यांपासून एकनाथ शिंदे आणि अजित पवार यांनी आपल्या मूळ पक्षातून वेगळी वाट घेतली. एकनाथ शिंदे यांनी शिवसेनेतून बंड करत स्वतंत्र गट स्थापन केला आणि धनुष्यबाण हे चिन्ह आपल्या पक्षाला मिळवले, तर अजित पवार यांनी राष्ट्रवादी काँग्रेसला विभागून घेतलं आणि घड्याळ हे चिन्ह त्यांच्या गटाला मिळाले. या दोन गटांनी भाजपासोबत सत्ता वाटून घेण्याचा निर्णय घेतला आहे. मात्र सध्याची स्थिती तात्पुरती असल्याचं स्पष्ट आहे कारण सुप्रीम कोर्ट न्यायालयीन खटल्याच्या निकालाची वाट पाहत आहेत, ज्यावर पक्षांच्या अधिकार व चिन्हांवरील अंतिम निर्णय अवलंबून आहे.
सध्या सुरू असलेल्या पक्ष आणि चिन्हावरच्या खटल्यावर सर्वोच्च न्यायालयाचा निकाल महत्त्वाचा ठरणार आहे. या निकालानुसार कोणत्या गटाला अधिकृत पक्षाची मान्यता मिळेल, कोणत्या पक्षाकडे कोणते चिन्ह राहील हे निश्चित होणार आहे. जर न्यायालयाचा निकाल शरद पवार आणि उद्धव ठाकरे यांच्या बाजूने आला, तर एकनाथ शिंदे आणि अजित पवार यांना भाजपात सामील होण्याचा पर्याय व सत्तेसाठी दुसऱ्या प्रकारचा संघर्ष करण्यास भाग पडावे लागणार आहे. यामुळे त्यांच्या स्वतंत्र राजकीय अस्तित्वावर मोठा प्रश्न निर्माण होणार आहे.
भाजपने या परिस्थितीचा फायदा उचलण्याची तयारी सुरू केली असून शिंदे आणि अजित पवार यांच्या गटातील आमदार असलेल्या मतदार संघांमध्ये भाजपने आपल्या अन्य नेत्यांना आणले आहे. त्यामुळे जर पक्षाच्या आधीच्या गटांचा पराभव झाला तर भाजप स्वतःच्या उमेदवारांद्वारे निवडणुका लढवेल, ही शक्यता वाढते आहे. भाजपचे नेते गुप्तपणे शिंदे आणि दादांच्या गटातील नेत्यांना बाजूला सारण्याच्या प्रयत्नात आहेत, पण ते सर्व एका विस्तृत 'संध पक्ष' तयार करण्याच्या भूमिकेत आहेत, ज्यामुळे स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीत पक्षांतर व गटांतर रोखता येईल.
एकनाथ शिंदे आणि अजित पवार या दोन्ही नेत्यांना आता राजकीय भूकंपाचा सामना करावा लागणार आहे. त्यांना आपल्या राजकीय अस्तित्वासाठी संघर्ष करावा लागेल, आणि हा सामना केवळ पक्ष मान्यतेचा नाही तर त्यांच्या राजकीय आत्मसन्मानाचा आणि जनतेच्या विश्वासाचा असेल. शिंदे आणि दादांनी बंड केलं, सत्ताही मिळवली पण आता त्यांचा संघर्ष या अस्तित्वाच्या लढाईत बदलतोय. रोहित पवार यांची मते तसेच काही भाजप नेत्यांच्या प्रतिक्रिया यावरून हे स्पष्ट होते की आगामी निर्णय राज्याच्या राजकीय नकाशावर मोठा प्रभाव टाकणार आहेत. पुढील निवडणुका आणि राजकीय रणभूमी याचे स्वरूप यावर हे सर्व निर्णय खोलवर परिणाम करतील.